Bahan PA Seksi Bapa

Minggu                        : 5 November 2023

Nas                              : 5 Musa 15 : 12 – 18

Usul Doding               : Hal 346: 1+3

Tema                           : Tuhan Sang Pembebas

Tujuan                         : Agar kaum Bapa mengetahui bahwa Tuhan Sang Pembebas, tak Mengijinkan segala bentuk penindasan

 

Naibata Paluahkon Humbani “Parjabolonon”

Parlobeini : Transformasi Parjabolonon

Ilobei ni perikop on, Musa mambere perhatian pasal halak na masombuh na terpaksa marutang bani hasomanni untuk kebutuhan hidupni. Haganup halak Heber na marutang bani hasomanni sesama halak Heber (sabangsa) maningon do maluah ia humbani haganup idou atap utang ni ai bani Tahun Sabbat (5 Musa 15: 1-11). Bani perikopta on, ilanjuthon Musa ma pangajarion ni pasal sahalak na gabe jabolon halani utang-utang ni. On ma perikop bahan PA ta panorang on.

Parjabolonan bani konteks Padan Nabasaia (Perjanjian Lama) sada hal na kompleks. Bahat do perdebatan pasal on, iantarani :mase Padan na Basaia mangijinhon parjabolonan? Ai marosuh do Naibata bani Padan Na Basaia bani parjabolonon? Ai na lang setara do nilai ni jolma bani Padan Na Basaia? Buei ope sungkun-sungkun na legan na gati pasal parjabolonan bani Padan na Basaia.

Bani konteks diskusi PA ta lang pala das hanami untuk mandiskusihon  ai secara lebih mendalam. Bani konteks acara na legan ma lebih pas ikupas tuntas pasal ai, misalni seminar tentang parjabolonan bani konteks Padan na Basaia.

Bahan PA ta on ifokushon hita ma bani piga piga pesan Alkitabiah humbani perikopta 5 Musa15 : 12-18 na berangkat bumbani fakta dong parjabolonan bani panorang ai, janah parjabolonan ai hal na lumrah do bani panorang ai tene. Tapi lewat perikopta on, dong sada ajaran humbani Musa ibagas na laho mentransformasi parjabolonan ai gabe sesuatu na lebih manusiawi.

Beda do konteks parjabolonan bani panorang sonari on pakon bani panorang ni 5 Musa on. Parjabolonan bani panorang sonari umumni aima marhitei modus penculikan atap human traficking na bahatan korbanni aima naboru pakon anak anak. Bani Padan Na Basaia, parjabolonan lewat modus penculikan na sonai ai pe maningon iuhum do pelaku ni bahkan marutang hosah atap hukuman mati (2Musa 21: 16; 5 Musa 24:7). Jadi lang boi mamangus (menculik) sasahalak janah mambahensi gabe jabolon bani Padan Na Basaia tene.

Tapi, anggo bani konteks ni 5 Musa on sasahalak atap sada keluarga gabe jabolon umumni halani masombuh do gabe marutang janah ia manjual dirini gabe jabolon untuk maggalar utangni atap untuk paluahkon keluargani humbani hasombuhon (5 Musa 15:12).

Jabolon Ai Totap Do Maningon Ianggap sebagai Hasoman

Bani perikopta on, sada hal na porlu irenunghon hita aima sonaha Musa mangajarhon bani sidea bahwa                    sahalak jabolon na berasal humbani halak Heber (sabangsa) maningon totap do ianggap sebagai hasoman (hata Heber ah”, artini saudara, dalahi sonai homa naboru). Umum ni bani panorang ai, sahalak jabolon lang mungkin be setara ia pakon tuanni, lang be isobut ia sebagai hasoman, halani domma beda statusni. Jabolon ya jabolon ma, kira-kira sonai. Artini lang dong be hak ni jabolon laho menuntut atap berharap untuk ihargai, ihormati atap iperlakuhon secara manusiawi oleh Tuan ni. Sonaha nini uhur ni Tuanni bani, terserah tuanni ma.

Musa mangajarhon sadahal na berbeda, secara khusus ibagas na mandompakhon sada jabolon na humbani bangsani sandiri, aima halak Heber maningon do totap ihormati sidea jabolonni ai sebagai hasoman. Jadi boi hatahonon, hansipe jabolon sidea tapi totap iperlakuhon secara manusiawi. Jadi mungkin lebih mirip ma on itonggor hita dalam konteks songon sahalak buruh kasar atau pembantu rumah tangga panorang on. Memang sidea horja bani Tuanni, tapi maningon do homa Tuanni memperlakuhon ia sebagai manusia na maningon ihormati.

Ajaran on pe domma sangat luar biasa marimbang na somal bani panorang ai na memperlakuhon sahalak jabolon mirip songon sada benda atap binatang na boi iperlakuhon sesuai harosuh ni tuanni.

Sikap hormat dan empati bani sada halak jabolon ai idasarhon bani pengalaman ni sidea sandiri halani haganup do sidea ongga gabe jabolon i Masir ( 5 Musa 15:15). Jadi ilobei ni Naibata sarupa do sidea. Tontuni sahalak pe lang sidea marosuh gabe jabolon songon pengalaman ni sidea sanggah i Masir.Aima na gabe salah sada dasar mase Musa mangajarhon bani sidea ase ulang iperlakuhon jabolonni sidea selaku hasoman sa bangsa halak Heber songon perlakuan na ialami sidea sanggah i Masir.Halani ai maningon do jabolon ai ioanggap sebagai sahalak hasoman.

Jabolon sebagai Sada Situasi Na Sementara, Lang Permanen

 Na paduahon, na sangat penting homa irenunghon hita aima bahwa Musa mangajarhon ase jabolon na humbani hasoman sabangsani aima halak Heber maningon do ipaluah atap bebas ma ia sebagai halak na merdeka bani tahun na papituhon ihitung mulai panorang ni sebagai jabolon. On pe sangat berbeda humbani na somal bani panorang ai: sahali jabolon tetap jabolon seumur hidup.

Sekitar 430 tahun halak Heber (Israel) gabe Jabolon i Masir (2 Musa12 : 40). Panorang na dokah tumang, seakan akan lang dong be ujung ni parjabolonan ai tene. Bayanghon hita piga generasi ai? Sonai ma dokahni seakan-akan memang gabe jabolon ma sidea sadokahni dokahni.

Tontu iahapkon sidea do boritni gabe jabolon anggo lang ibotoh antigan do ujung ni parjabolonan ai. Ngeri tene, seakan akan lang dong be harapan boi merdeka. Halani ai, Musa mangajarhon bahwa bani sada halak jabolon maningon do tong dong bani harapan, aima bani tahun papituhon maningon do ia ipaluah gabe sada halak na merdeka, betul betul bebas songon tuanni. Ulang das songon pengalamanni sidea na lobih 400 tahun bani parjabolonan ai.

Sasahalak gabe jabolon aima halani utangni na lang targalarisi do. Halani ai marhorja ma ia selama 6 tahun bani tuanni, aima sahira na manggalar utang ni ai. Cukup ma ai. Dob honsi ai gabe halak na merdeka ma ia. Jadi lang dong parjabolonan janah hasombuhon (kemiskinan) na permanen. Setiap halak totap punya harapan untuk hidup layak dan sejahtera.

Hansipe, boi do homa ia mamilih totap gabe jabolon bani Tuanni ai seumur hidup.Tapi on halani pilihanni sandiri sebagai halak na ‘merdeka’ ma tene bani tahun papituhon ai. Tontu,anggo iahap jabolon ai

 

na hormat janah dear do pambahenni Tuanni bani, jadi iahapkon gabe songon sada keluarga use sidea, boi do ia totap memilih gabe jabolon bani Tuanni ai ( 5 Musa15: 16-17).

 

Sahalak Jabolon Na Ipalauh Maningon do Maluah Ibagas Na Sejahtera

Lang sekedar ipaluah bani tahun papituhon, tapi sahalak jabolon na ipaluah ai maningon ipaluah bani situasi na sejahtera (bahasa Indonesia : “dengan limpah memberi bekal; hata Heber : “ta-a-niq” secara harafiah artini : mengalungi dengan kalung). Artini ia bani kondisi na maluah sebagai halak na sejahtera, punya modal na cukup untuk memulai sada babak hidup na baru sebagai halak na merdeka. Halani ai do ibere bani berupa : biri-biri, ampa gandum (humbani pardogeianmu) anjaha anggur (humbani pangilangan), sonai isobut bani ayat 14.

Haluahon ai maningon gabe momentum pembebasan lang sekedar humbani status jabolon tapi paluahkon ia humbani hasombuhon ni (kemiskinan). Ia punya modal untuk membangun goluhni secara layak, ase ia terhindar humbani kemungkinan gabe jabolon use ilobei ni ari. Jadi haluahon ai bersifat solusi permanen na das bani penyelesaian akar persoalan ni, aima hasombuhon.

 

Sumber:

  1. https://www.theologyofwork.org/old-testament/deuteronomy-and-work/gods-law-and-its-applications-deuteronomy- 4442868/statues-and-ordinances-deuteronomy-444-2868/slavery-deuteronomy-1512-18/
  2. https://thebiblesays.com/commentary/deut/deut-15/deuteronomy-1512-18/
  3. https://www.christianity.com/bible/niv/deuteronomy/15-12-18