Ilustrasi gambar: https://www.jawaban.com/read/article/id/2008/10/06/80/080919165101/apa_arti_dari_sepadan

PENDAMPINGAN PASTORAL SEBAGAI BENTUK PANGIDANGION GEREJA

Pendampingan Pastoral aima salah sada bentuk pangidangion gareja na martujuan ase gareja hadir   rap pakon pagori kuria in, bani na mandompakkon bagei anjaha buei aspek pergumulan bani pargoluhan, dalam konteks on mambuat haputusan banggal bani namaposo mamilih hasoman saparangguan (paramangaon atap parinangon).

Bani pendampingan on, lang pitah mambere podah atap panduan spiritual hansa na ibahen gereja namun melibatkon dukungan emosional pakon pangarusion pasal hajojonganni na unik bani tiap jolma.

Gareja mangakui parumahtanggaon aima padan na pansing rap pakon Naibata, lang pitah kontrak sosial (padan) humbani dua halak atap dua belah pihak keluarga. Halani ai porlu tumang do pendampingan pastoral bani namaposo laho mangarusi pernikahan (parumahtanggaon), lang pitah pasal cinta romantik, tapi parumahtanggaon aima pandiloon ni Naibata rap manggoluh ibagas holong ni Naibata.

RUMAHTANGGA AIMA IDOP NI UHUR NA PATARIDAHKON HAMUALIAONNI NAIBATA

Bani Bibelta iajarhon bahasa parumahtanggaon aima idop ni uhur na mampansing na pataridahkon hamulianni Naibata. Tujuanni parumahtanggaon ni halak Kristen aima pataridahkon anjaha manaksihon hajengesonni holong pakon idop ni uhur Naibata bani parsaoranni paramangon-parinangon ibagas parumahtanggaonni. Halani ai bani na mangindahi anjaha mamilih hasoman saparangguan, namaposo lang pitah mamilih berdasarhon emosi sesaat tapi mangindahi harosuh ni Naibata anjaha memastihon haputusan na ibuat mardasarhon haporsayaon, nilai-nilai hakristenon, komitmen pakon tanggunjawab.

Pasal hasoman saparangguan sondaha on buei ma humbanta satuju mangkatahon lang be masa namaposo ijodohkon-jodohkon. Halani ai mangindahi hasoman saparangguan bani namaposo gati ianggap hita urusan pribadi namaposo ai sandiri.

Parsaoranni namaposo sondaha on pe buei perubahan halani pengaruh budaya modern pakon teknologi. Media sosial gabe platform bani namaposo ibagas na mambangun pargaulan. Tapi gati media sosial mambahen pargaulan na lang mararti, ibangun iatas dasar na rapuh halani fokusni penampilan pardarat, status sosial, daya tarik fisik anjaha budaya modern. Gati fokus bani kepentingan kebebasan individu, kenyamanan pribadi na lang mempertimbangkon kesesuaian nilai pakon visi tujuan mambangun pargaulan na sehat anjaha bertanggungjawab.

MANGINDAHI AIMA SADA PROSES NA PENTING

Proses mangindahi aima sada proses na penting, halani bani proses on ma namaposo manontuhon anjaha mamilih hasoman saparangguanni paima manjalo pasu-pasu parumahtanggaon. Haputusan na salah bani na mamilih hasoman saparangguan, gabe sining anjaha mambahen mangaraou sadokah goluh ni sidea na dua tapi dihut do homa mangaraou bani keluarga kedua belah pihak sonai age huria. Halani ai porlu tumang do gareja mambere pambotoh hubani namaposo pasal prinsip hakristenon bani na mamilih hasoman saparangguan.

ISE DO NAMAPOSO?

Ise do Namaposo? Sada ahli psikologi hun Amerika Prof. Robert Havighurst na meneliti teori perkembangan, sosio budaya pakon antropoli mangkatahon masa perkembangan ni jolma siganjangan aima periode dewasa (life–span developmental) na ipungkah bani umur 18 tahun das hubani ujung ni goluh, anjaha ia mambahen kategori bani dewasa awal (umur 19-30 tahun), dewasa madya (umur 30-60 tahun), dewasa lanjut (lanjut umur i atas 60 tahun).

Havighurst mangkatahon salah sada tugas perkembangan bani periode umur dewasa awal aima setiap jolma maningon mambuat keputusan-keputusan banggal marpardomuan hubani kebutuhan goluhni misalni pendidikan, pemillihan bidang profesi horja, pemilihan hasoman saparangguan laho mambangun komitmen bani parumahtanggaon pakon keputusan memilih gabe orangtua.

Bani masa on ma sasahalak marlajar mamilihi, mangarusi anjaha mandalanhon peran tanggungjawab sebagai paramangon-parinangon (suami-istri) lanjar gabe orangtua na mangajari niombah ni sidea gabe niombah na bujur anjaha dear marparlaho na gabe generasi penerus keluarga, gereja pakon masyarakat. Anjaha haganup keputusan na idalankon akan mempengaruhi pardalanni goluhni das hubani ujungni hagoluhanni.

Mamilih boi do gabe proses awal bani na mambahen sada keputusan penting, halani ai pengambilan keputusan ilahoi manat-manat, penuh pertimbangan anjaha lang terburu-buru halani setiap haputusan mamboan risiko pakon konsekuensi na maningon idompakkon.

Erik Erikson sahalak Psikolog hun Jerman na mengembanghon teori tahap perkembangan Psikososial bani jolma mangkatahon, periode dewasa aima masa perkembangan psikososial ni sada halak dewasa manjalo tanggunjawab anjaha mampu mandalankon tanggunjawab ai domu hubani perubahan peran sosialni.

HASOMAN SAPARANGGUAN

Sebagai halak Krsiten sonaha do hita mambotoh ise na gabe hasoman saparangguanta ai na gabe harosuhni Naibata. Sebagai halak na porsaya iakui hita do Naibata do na pasirsirhon haganup na porlu banta domu hubani harosuhNi. Pangakuon Naibata na pasirsirhon –Providentia Dei (Providentia– Latin: providere artini mangidah memperhitungkon aha na sihol masa anjaha pasirsirhon na porlu domu hubani haporluan na sihol masa ai (bdk. 1 Musa 22:14).

Pangakuon Naibata pasirsirhon (Provedentia Dei) dalam hal on hasoman saparangguan lang mararti hita tading manjalo humbanai Tuhan (hasoman saparangguan-pasangan hidup) tapi sebagai jolma (namaposo) terlibat aktif bani proses mamilih marhitei kemampuan marpikir, maruhur pakon mambahen pertimbangan berbagai faktor secara matang paima mambuat sada haputuson. Bani proses mempertimbanghon haganupan secara kritis maningon do ipangindo hita Naibata na memimpin uhur pakon pikiranta laho patuduhkon harosuhNi banta.

Bani na mambuat haputusan adong do 3 tahap proses pengambilan keputusan aima: na melibathon aktivitas inteligensi, aktivitas design dan aktivitas. Artini proses mamilih melibatkan ranah inteligensi individu laho marpikir marhitei hatorangan informasi na adong, marhiteihon ni ai ma boi mambuat sada haputusan.

Kesalahan memilih pakon mengambil haputusan bani na manontuhon hasoman saparangguan (pasangan hidup-suami/istri) boi do berdampak buruk bani panorang hulobeian ni ari: konflik berkepanjangan, kekerasan dalam rumah tangga, kriminalitas pakon tekanan psikologis bani paramangon, parinangon sonai age bani niombah.

Anggo hun psikologi, kedewasaan pakon kematangan diri (mature) aima komponen penting bani na mamutushon hasoman saparangguan. Hal na paling penting anjaha mandasor aima pasal sahaporsayaon. Bani Padan na Basaia Naibata manlarang perdomuan ni halak Israel pakon bangsa na legan, lang halani Ia manlarang perkawinan antar ras tapi bani konteks on, perkawinan pakon sileban berarti manombah naibata na legan. Halani ai bani na mangindahi anjaha mamilih hasoman saparangguan, namaposo Kristen secara sadar memutushon lang margaul-berpacaran pakon halak non Kristen. Namaposo na domma dewasa, na domma serius marpikir anjaha siap marrumahtangga; ia margaul pakon namaposo na sihol ia marurumahtangga pakonsi.

Sebagai namaposo Kristen, bani namargaul maningon gabe teladan do namaposo bani pergaulan sama namaposo, na mandalankon nilai-nilai hakristenon, na legan humbani pargaulan ni namaposo na lang Kristen. Bani 1 Tim. 5:1-2 tatang atur pargaulan ni namaposo halak Kristen, aima “anjaha namaposo songon sanina, anjaha naboru siposonan songon botou, ibagas sagala hahormaton”. Lembangi ma hisap-hisap haposoon, tapi parayak ma hapintoron, haporsayaon, holong ampa damei, rap pakon halak na mandilo goran ni Tuhan in (2 Tim. 2:22; 1 Korint 7:1-3). Maporus ma nasiam humbani parriah-riahon! Sagala dousa na hinorjahon ni jolma, i darat ni angkulani do ai, tapi na manriah-riah, bani angkulani do ia na mardousa ai. Ai lang ibotoh nasiam, angkula nasiam do rumah ni Tonduy Na Pansing, na adong ibagas nasiam, na dob jinalo nasiam humbani Naibata, anjaha sedo nasiam simada nasiam? (1 Korint 6:18-19; 2 Musa 20:14).

Bani na mamilih hasoman saparangguan bani perpektif hakristenon aima mamilih hasomaan sahaporsayaon, seimbang pakon setara (5 Musa 7:3; 2 Korint 6:14, 1 Musa 2:21-24). Apostel Paulus pasingatkon halak na porsaya: “Ulang ma sapasangan nasiam pakon na so porsaya! Ai aha ma pardomuan ni hapintoron ampa na so uhum, anjaha aha ma parsaoran ni haliharon ampa hagolapan?” Sahaporsayaan gabe onjolan na gogoh laho mambangun parsaoran na harmonis anjaha mangatasi bagei anjaha buei tantangan na roh bani pernikahan. Anggo margaul (berpacaran) aima proses persiapan pernikahan, namaposo domma mamutushon secara sadar lang be margaul (berpacaran) pakon halak na non Kristen.

Pdt. Sarah Jakes Roberts juga penulis buku terlaris, pembicara motivasi, wanita bisnis dan tokoh media putri dari Uskup terkenal T.D. Jakes mangkatahon, “maningon tangkas bani na sihol marrumah tangga aima sonaha ia mangkagoluhkon haporsayaonni hubani Tuhan Naibata bani goluhni ari-ari; karakter pakon pambahenan, lang pitah sama-sama Kristen”. Selanjutni calon hasoman saparangguan ai memiliki karakter na madear –mangkagoluhkon nilai kristiani; marholong ni uhur, marhabasaron, marhalayakon, marhalamlam ni uhur anjaha mampu manrajai dirini. Nilai-nilai kristiani; pengampunan, pengorbanan, komunikasi na dear, mangarusi kekuatan pakon hagalekon masing-masing porlu iajarhon, dob ai cara manangihon secara empati (listening skill– keterampilan mendengarkan), memfasilitasi sidea jujur padashon pangahapni sidea, sonaha pasaloseihon konflik anjaha mampu terbuka padashon pasal harapan, tantangan pakon habiaranni sidea bani na mandalani pargaulanni sidea.

Mamilih hasoman saparangguan lang pitah daya tarik fisik. Songon nini par Podah, “Sipaoto-oto do hajengeson, anjaha na lang do rupa na majenges, tapi parinangon na mabiar bani Jahowa, ai do sipujion” (Podah 31:30). Pilih ma hasoman saparangguan na setia anjaha holong dompak Naibata. Mamilih hasoman saparangguan maningon manat-manat (jangan asal-asalan, siapa saja diterima). Podah 19:2 mangkatahon, “halak na mangolos-olos mandalankon horjani, maningon lepak do”.

Namaposo porlu pertimbangan serius, matang, halepakon mamilih hasoman saparangguan mamboan sitaronon na marganjang anjaha lang maronti. Pernikahan dini lang patut ilahoi (Undang-Undang Nomor 16 tahun 2019, tentang Perkawinan mangaturhon umur 19 tahun calon mempelai dalahi pakon naboru) anjaha seharusnya lang isaranhon mangolos-olos (tidak terburu-buru), tanpa bekal kematangan yang cukup secara fisik, mental emosi pakon faktor ekonomi memenuhi kebutuhan hagoluhanni sidea.

Namaposo pindahi ma hasoman saparangguanmu bani ianan na tepat, pindahi anjaha persiaphon ma dirimu gabe kandidat na bujur na gabe sipilihon gabe paramangon atap parinangon na bujur.

PERAN NI ORANGTUA

Sonaha peran orangtua/keluarga bani proses na idalani namaposo on? Keluarga membangun komunikasi na terbuka anjaha aman, ija namaposo porsaya padashon isi ni uhur ni hubani orangtua. Orangtua bersikap terbuka berdiskusi pasal hasomanni, manungkun pasal pikiran pakon pangahapni bani na margaul; apakah ia merasa tertekan, terisolasi, mabiar lang nyaman bani na margaul pakon hasomanni? (mendeteksi dan mengantisipasi isu kekerasan dalam berpacaran).

Sebagai orangtua, bertanggungjawab mandukung anjaha mangurupi namaposo bersikap waspada anjaha manat-manat bani na mambuat haputusan mamilih hasoman saparangguanni. Halani haputusan ai do mempengaruhi pardalanni hagoluhanni namaposo atap halak na legan bani na mandalani goluhni ibagas hatuahon atap sitaronon haduan. (hks/bgs)

Pdt. Mercy Anna Saragih, M.Si

Pendeta Lansia GKPS Distrik 7